Ένας παρεξηγημένος δολοφόνος.

Ένα από τα λίγα θέματα για τα οποία δε χρειάζεται να κάνω καθόλου έρευνα προτού γράψω είναι αυτό της Όρκας, της αποκαλούμενης και φάλαινας δολοφόνου. Από μικρό με γοήτευαν ιδιαίτερα αυτά τα πανέμορφα πλάσματα και το ομολογώ έχω δει αρκετά ντοκιμαντέρ και έχω διαβάσει αρκετά βιβλία για το συγκεκριμένο θέμα.

Το επιστημονικό της όνομα είναι orcinus orca και στα λατινικά σημαίνει "αυτός που ανήκει στο βασίλειο του θανάτου". Παρά το προσωνύμιό της, φάλαινα δολοφόνος, δεν ανήκει στη συνομοταξία των φαλαινών αλλά σε αυτή των δελφινιών! Συγκεκριμένα αποτελεί το μεγαλύτερο είδος δελφινιού. Συναντάται σε όλους τους μεγάλους ωκεανούς, αλλά ιδιαίτερα στους πόλους, βόρειο και νότιο, όπου τα νερά είναι πλούσια σε τροφή. Η όρκα τρέφεται με ψάρια και θαλάσσια θηλαστικά, όπως φώκιες, θαλάσσιους λέοντες μέχρι και άλλες φάλαινες. Στο μενού της συμπεριλαμβάνονται ακόμα και οι καρχαρίες. Έτσι μπορούμε να πούμε με ασφάλεια ότι βρίσκονται στην κορυφή της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας μιας και δεν έχουν άμεσους θηρευτές.

Το μέγεθος μια όρκας ποικίλει από 7-9 μέτρα για τα αρσενικά και 5-7 για τα θηλυκά, ενώ το βάρος της υπολογίζεται σε 6 και 4 τόνους αντίστοιχα. Για να κατανοήσουμε τα μεγέθη αξίζει να αναφερθούμε στο ραχιαίο πτερύγιο των αρσενικών, το οποίο φτάνει τα 2 μέτρα, όσο δηλαδή είναι το ύψος ενός ψηλού ανθρώπου, και συγκεκριμένα του φίλου μου Νίκου! Στα θηλυκά το πτερύγιο είναι σαφώς μικρότερο κάτι που κάνει εύκολη την αναγνώριση αρσενικού-θηλυκού και καθορίζει τον τρόπο κυνηγιού του κάθε φύλου. Θα αναφερθούμε όμως σε αυτό λίγο αργότερα. Ο μέσος όρος ζωής είναι 50-60 χρόνια για τα αρσενικά και 70-90 για τα θηλυκά, αν και υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις όρκας που έχει ζήσει μέχρι και 100 χρόνια.

Οι όρκες ζουν συνήθως σε κοπάδια αν και έχουν υπάρχουν περιπτώσεις , αρσενικών κυρίως, όπου ζουν μόνα. Παρά την υπεροχή σε μέγεθος και δύναμη των αρσενικών έναντι των θηλυκών, οι κοινωνίες τους είναι καθαρά μητριαρχικές. Σε ένα τυπικό κοπάδι υπάρχει η μητέρα-αρχηγός, η οποία συνοδεύεται από τα μικρά της και ένα ή κανένα μεγάλο αρσενικό. Όταν τα μικρά αρσενικά ενηλικιώνονται αφήνουν το κοπάδι για να μη ζευγαρώσουν με μέλη της ίδιας οικογένειας, κάτι το οποίο δεν συναντάται συχνά στο ζωικό βασίλειο, και αποτελεί μυστήριο μέχρι και σήμερα. Το προς ενηλικίωση αρσενικό πρέπει τότε να βρει άλλο κοπάδι για να ενταχθεί και να ζευγαρώσει. Διαφορετικά κοπάδια έχουν χαλαρούς δεσμούς, δηλαδή μπορεί να ταξιδεύουν μαζί και να συνεργάζονται στο κυνήγι.

Ο τρόπος επίθεσης στα θηράματα της όρκας ποικίλει ανάλογα με το που βρίσκεται το θήραμα καθώς και το μέγεθός του. Αν το θήραμα βρίσκεται στον ανοιχτό ωκεανό και είναι μεγάλο και επικίνδυνο, όπως άλλη φάλαινα ή καρχαρίας, το κυνήγι αναλαμβάνουν τα αρσενικά. Αν δεν είναι επικίνδυνο, όπως σολομοί ή άλλα ψάρια, τότε λαμβάνει μέρος όλη η οικογένεια. Όταν το θήραμα βρίσκεται στην ακτή π.χ. φώκιες ή θαλάσσιοι ελέφαντες αναλαμβάνουν δράση τα θηλυκά λόγω του μικρότερου ραχιαίου πτερυγίου τους. Αν τα αρσενικά προσπαθούσαν να κυνηγήσουν στην ακτή το μεγάλο πτερύγιο τους θα πρόδιδε την θέση τους. Μια θηλυκή όρκα είναι ικανή να φτάσει μέχρι και 2 μέτρα στην ακτή να επιτεθεί στο θήραμά της και μετά να περιμένει το κύμα να την παρασύρει πίσω στην θάλασσα, τεχνική άκρως επικίνδυνη την οποία όμως μαθαίνει και στα μικρά της.

Οι όρκες παρά τον καθόλου κολακευτικό επίθετο που τις συνοδεύει είναι φιλικές στον άνθρωπο και ποτέ δεν έχει καταγραφεί επίθεση σε αυτόν. Πολλές φυλές ινδιάνων στον ειρηνικό τις λάτρευαν ως θεότητες και έχουν αρκετούς μύθους και παραμύθια αφιερωμένα σε αυτές. Στην σημερινή εποχή λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος καθώς και του κυνηγιού οι πληθυσμοί τους έχουν αρχίσει να μειώνονται αισθητά. Ας ελπίσουμε ο άνθρωπος να μην καταδικάσει σε εξαφάνιση ένα τόσο όμορφο πλάσμα...

P.S. Ακόμα περιμένω το "ορκάκι"...